NAH en moeite met plannen en organiseren

We maken voortdurend grote en kleine plannen en voeren deze uit. Denk aan het bezoeken van een vriend of vriendin of aan het bedenken van wat je vandaag gaat eten en het maken van een boodschappenlijstje. Het dagelijks leven vraagt veel organisatie, van het huishouden tot koken, van verjaardagen tot uitstapjes. Door hersenletsel kan dit een stuk lastiger zijn.

Plannen en organiseren zijn cognitieve functies (ook wel denkfuncties genoemd) en behoren tot de executieve (uitvoerende) functies. Dit zijn hogere cognitieve processen om je activiteiten te plannen en te sturen. Tot de executieve functies horen ook initiatief nemen, flexibiliteit, timemanagement en het onderdrukken van ongewenst gedrag.

Zonder executieve functies is goed georganiseerd, sociaal en doelgericht gedrag niet mogelijk en is het moeilijk om in het dagelijks leven te functioneren.

Oorzaken van problemen met plannen en organiseren

Mensen die problemen hebben op het gebied van plannen en organiseren hebben vaak schade aan de prefrontale cortex. Dit is het voorste gedeelte van de frontale hersenkwab. Dit deel is verantwoordelijk voor cognitieve, emotionele en motivationele processen. Naast plannen en organiseren vallen hieronder bijvoorbeeld impulsbeheersing en doelgericht handelen.

Het kan ook zijn dat de functie plannen en organiseren niet beschadigd is, maar dat er sprake is van vermoeidheid, aandacht- en/of geheugenproblemen of een vertraagd tempo van informatieverwerking. Als gevolg daarvan kan plannen en organiseren je wel meer moeite kosten.

Gevolgen van moeite met plannen en organiseren

Door hersenletsel kun je moeite hebben met plannen en organiseren. Dit kan gevolgen hebben in je dagelijks leven. Zo kan je bijvoorbeeld moeite hebben met:

  • Doelen stellen: Wat wil ik?
  • Plannen: Wanneer doe ik wat?
  • Initiatief nemen: Hoe begin ik?
  • Uitvoeren: Hoe pak ik het aan?

Wat problemen met plannen en organiseren betekenen voor je dagelijks leven is heel persoonlijk. De één vindt het vervelend dat het niet lukt om een kaartavond te organiseren. De ander heeft er vooral last van dat hij niet weet wat hij wil gaan doen. Weer een ander heeft wel doelen, maar komt moeilijk in beweging om eraan te beginnen.

Het behandelprogramma Hersenz en anders leren plannen en organiseren

Het behandelprogramma Hersenz is gericht op het leren omgaan van de gevolgen van NAH, waaronder moeite hebben met plannen en organiseren. In de video hieronder vertelt regiebehandelaar Merel van Zoelen in welke modules hieraan aandacht wordt besteed en leggen enkele behandelaars uit hoe je op een andere manier kan leren plannen en organiseren.

Externe video URL

Veelgestelde vragen over hersenletsel

Hoe herken ik klachten als gevolg van hersenletsel?

De gevolgen van niet-aangeboren hersenletsel kunnen leiden tot uiteenlopende klachten. Veelvoorkomende klachten zijn vermoeidheid, vergeetachtigheid, snel overprikkeld raken, nergens toe komen. Lees verder.

Zijn klachten na NAH altijd direct zichtbaar?

Klachten na hersenletsel zijn niet altijd direct zichtbaar. Vaak komen klachten juist pas naar voren na verloop van tijd, bijvoorbeeld als iemand weer thuiskomt van revalidatie of zijn werk of hobby weer wil oppakken. De onzichtbare gevolgen van hersenletsel, zoals problemen met concentratie, vermoeidheid of overprikkeling komen vaak pas later aan het licht. Lees verder.

Kan ik leren omgaan met de gevolgen van hersenletsel?

Een deel van de mensen met hersenletsel herstelt nooit volledig. Maar dat wil niet zeggen dat er aan de klachten die mensen ondervinden in het dagelijks leven, niks meer gedaan kan worden. Mensen kunnen nieuwe manieren aanleren om met beperkingen om te gaan. Ook kan intensieve behandeling in een latere fase nog veel verbeteren aan de kwaliteit van leven. Lees verder.

Welke zorg is er na hersenletsel?

De zorg die geboden wordt na hersenletsel kan verdeeld worden in drie fasen. In de acute fase verblijft de patiënt vaak in het ziekenhuis. Als de patiënt medisch stabiel is gaat de herstelfase in, waarin door middel van revalidatiebehandeling wordt gewerkt aan maximaal herstel. De chronische fase begint als de patiënt klaar is met revalidatie en weer thuis is. Daar ervaart hij de gevolgen van het hersenletsel in het dagelijks leven. Lees verder.

Hersenz nieuwsbrief

Ontvang gratis de nieuwsbrief van Hersenz

Meld je vandaag nog aan en ontvang gratis de digitale versie van het Hersenz magazine 2023.